TIÊU CHUẨN QUỐC GIA
TCVN 14383-2:2025
LỚP MẶT ĐƯỜNG BẰNG HỖN HỢP NHỰA NGUỘI - THI CÔNG VÀ NGHIỆM THU - PHẦN 2: HỖN HỢP BÊ TÔNG NHỰA NGUỘI PHẢN ỨNG VỚI NƯỚC DÙNG ĐỂ VÁ SỬA MẶT ĐƯỜNG TRONG ĐIỀU KIỆN ẨM ƯỚT
Cold mix asphalt pavement layer - Construction and acceptance - Part 2: Water-reactive cold mix asphalt for road repairing in wet conditions
Mục lục
1 Phạm vi áp dụng
2 Tài liệu viện dẫn
3 Thuật ngữ, định nghĩa
4 Quy định chung
5 Các chỉ tiêu kỹ thuật của hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước dùng để vá sửa mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt
6 Thi công hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước để vá sửa mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt
7 Công tác kiểm tra, giám sát và nghiệm thu
8 An toàn lao động và bảo vệ môi trường
Phụ lục A (Quy định) Hướng dẫn cách trộn nước với hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước để tạo mẫu thí nghiệm và xác định độ ổn định còn lại
Phụ lục B (Tham khảo) Một số hình ảnh minh họa quá trình thi công vá sửa ổ gà bằng hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước và lưu ý trong quá trình sử dụng
Thư mục tài liệu tham khảo
Lời nói đầu
TCVN 14383-2:2025 do Cục Đường bộ Việt Nam biên soạn, Bộ Xây dựng đề nghị, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
Bộ tiêu chuẩn TCVN 14383:2025 Lớp mặt đường bằng hỗn hợp nhựa nguội - Thi công và nghiệm thu bao gồm:
TCVN 14383-1:2025, Phần 1: Bê tông nhựa nguội
TCVN 14383-2:2025, Phần 2: Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước dùng để vá sửa mặt đường trong điều kiện ẩm ướt
LỚP MẶT ĐƯỜNG BẰNG HỖN HỢP NHỰA NGUỘI - THI CÔNG VÀ NGHIỆM THU - PHẦN 2: HỖN HỢP BÊ TÔNG NHỰA NGUỘI PHẢN ỨNG VỚI NƯỚC DÙNG ĐỂ VÁ SỬA MẶT ĐƯỜNG TRONG ĐIỀU KIỆN ẨM ƯỚT
Cold mix asphalt pavement layer - Construction and acceptance - Part 2: Water-reactive cold mix asphalt for road repairing in wet conditions
1.1 Tiêu chuẩn này quy định những yêu cầu kỹ thuật, công nghệ thi công, kiểm tra, giám sát và nghiệm thu hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước dùng để vá sửa nhanh mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt.
1.2 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng vời nước được dùng để vá sửa ổ gà và hư hỏng nhỏ trên mặt đường nhựa (bê tông nhựa, láng nhựa, thấm nhập nhựa ...) như: các vị trí lún lõm nhỏ, bù phụ mặt đường xung quanh các công trình như hố ga, khe co giãn, cột...
Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).
TCVN 8860-1, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 1: Xác định độ ổn định, độ dẻo Marshall;
TCVN 8860 2, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 2: Xác định hàm lượng nhựa bằng phương pháp chiết sử dụng máy quay li tâm;
TCVN 8860-4, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 4: Xác định tỷ trọng lớn nhất, khối lượng riêng của bê tông nhựa ở trạng thái rời;
TCVN 8860-5, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 5: Xác định tỷ trọng khối, khối lượng thể tích của bê tông nhựa đã đầm nén;
TCVN 8860-9, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 9: Xác định độ rỗng dư;
TCVN 8860-12, Bê tông nhựa - Phương pháp thử - Phần 12: Xác định độ ổn định còn lại của bê tông nhựa;
TCVN 14135-5, Cốt liệu dùng trong xây dựng đường bộ - Phương pháp thử - Phần 5: Xác định Xác định thành phần hạt bằng phương pháp sàng khô.
Trong tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ, định nghĩa sau:
3.1
Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước (Water-reactive cold mix asphalt)
Hỗn hợp bê tông nhựa nguội trộn sẵn, khi gặp nước sẽ xảy ra phản ứng để hình thành cường độ.
3.2
Độ rỗng dư (Air voids)
Tổng thể tích của tất cả các bọt khí nhỏ nằm giữa các hạt cốt liệu đã được bọc nhựa trong hỗn hợp bê tông nhựa nguội đã đầm nén. Độ rỗng dư được biểu thị bằng phần trăm của thể tích mẫu hỗn hợp bê tông nhựa nguội đã đầm nén.
3.3
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (Volatile organic compounds, VOC)
Những hợp chất hữu cơ ở dạng rắn và /hoặc lỏng có thể bay hơi tự nhiên trong điều kiện áp suất khí quyển tại nhiệt độ thường, có khả năng gây nguy hại cho con người và môi trường.
4.1 Quy trình sản xuất và cơ chế hình thành cường độ của hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước
4.1.1 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước được sản xuất trong nhà máy và đóng trong bao nylon hoặc thùng nhựa kết hợp túi nylon kín để tránh tiếp xúc với không khí, nước. Khi thi công thì mở các bao / thùng để sử dụng ngay. Trường hợp đã mở nhưng chưa sử dụng hết thì phải buộc chặt hoặc đậy kín bao / thùng đã mở và sử dụng hết trong vòng 24 h.
4.1.2 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội này khi gặp nước sẽ phản ứng với nước và hình thành cường độ trong vòng 30 min. Cường độ của hỗn hợp tăng nhanh trong 24 h đầu sau khi thi công và đạt khoảng 85 % sau 48 h. Trường hợp thi công ở khu vực có nhiệt độ thấp (≤ 10 °C) thì cường độ có thể hình thành chậm hơn.
4.1.3 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước không được chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC).
4.2 Sử dụng hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước trong công tác bảo trì đường bộ
4.2.1 Hỗn hợp được sử dụng để vá sửa nhanh hư hỏng nhỏ mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt (do mưa, bão, lũ lụt...) để bảo đảm an toàn giao thông mà không thể chờ đến khi mặt đường khô ráo để sửa chữa.
4.2.2 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội này thích hợp để vá sửa trên các tuyển đường cao tốc, đường có tốc độ cao, đường có lưu lượng giao thông lớn, các vị trí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông trên đường.
4.3 Bảo quản: hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước chưa sử dụng được đóng trong bao nylon hoặc thùng nhựa kết hợp túi nylon kín, lưu trữ trong điều kiện khô ráo, có mái che tránh ánh sáng mặt trời và nước. Trường hợp bê tông nhựa nguội chỉ đóng trong bao nylon thì việc xếp các bao chồng lên nhau phải tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất (thường không quá 10 bao) để tránh bị nén chặt.
5.1 Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước được sản xuất từ cốt liệu đá, chất kết dính nhựa đường, phụ gia...
5.2 Các chỉ tiêu kỹ thuật của hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước dùng để và sửa mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt phải thoả mãn các quy định tại Bảng 1.
Bảng 1 - Quy định về các chỉ tiêu kỹ thuật của hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước trong phòng thí nghiệm
Stt |
Chỉ tiêu kỹ thuật |
Đơn vị |
Mức |
Phương pháp thử |
1 |
Tỷ lệ phần trăm lọt sàng, cỡ sàng mắt vuông 9,5 mm |
% |
Min 95 |
TCVN 8860-2 TCVN 14135-5 |
2 |
Số chày đầm* |
lần |
75 x 2 |
TCVN 8860-1 |
3 |
Độ rỗng dư* |
% |
3 ÷ 12 |
TCVN 8860-4 TCVN 8860-5 TCVN 8860-9 |
4 |
Độ ổn định Marshall (ở 25 °C)* |
kN |
> 7,5 |
TCVN 8860-1 |
5 |
Độ dẻo Marshall (ở 25 °C)* |
mm |
2,0 ÷ 4,0 |
TCVN 8860-1 |
6 |
Độ ổn định còn lại sau khi ngâm trong nước 48 h (ở 25 °C)* |
% |
> 100** |
TCVN 8860-12 |
(*): Để tạo mẫu thí nghiệm, cần trộn nước với hỗn hợp bê tông nhựa nguội. Cách trộn nước với hỗn hợp bê tông nhựa nguội xem trong Phụ lục A. (**): Độ ổn định còn lại lớn hơn 100 % do hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước để hình thành cường độ. Đây là chỉ tiêu quan trọng nhất để phân biệt bê tông nhựa nguội phản ứng với nước với bê tông nhựa nguội thông thường khác. |
6.1 Chuẩn bị bề mặt trước khi thi công
Dùng chổi / máy quét để làm sạch bề mặt tại vị trí cần vá sửa, loại bỏ các mảnh vụn đất, đá và nước lẫn bùn đất trong hố / ổ gà (tham khảo Hình B.1 Phụ lục B). Trong trường hợp mép ổ gà bị vỡ, hư hỏng thì phần hư hỏng cần phải loại bỏ. Có thể sử dụng máy cắt hoặc cuốc chim để cắt sửa phần mép ổ gà bị vỡ, hư hỏng.
6.2 Rải hỗn hợp bê tông nhựa nguội
- Mở bao / thùng chứa hỗn hợp bê tông nhựa nguội và rải đều lên hố / ổ gà cần vá (tham khảo Hình B.2 Phụ lục B). Độ dày tối đa của hỗn hợp bê tông nhựa nguội sau khi đầm nén không quá 4 cm.
- Trong trường hợp hố / ổ gà sâu hơn 4 cm thì rải hỗn hợp bê tông nhựa nguội theo từng lớp với độ dày tối đa của mỗi lớp sau khi đầm nén không quá 4 cm.
- Hỗn hợp bê tông nhựa nguội cần có nước để xảy ra phản ứng và hình thành cường độ.
- Nếu thi công khi mặt đường bị ướt (do mưa, bão ...), hỗn hợp bê tông nhựa nguội sẽ phản ứng trực tiếp với nước trên mặt đường (tham khảo Hình B.3 Phụ lục B).
- Nếu thi công vào thời điểm khô ráo, cần phải tưới nước để hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước hình thành cường độ (tham khảo Hình B.4 Phụ lục B). Nước không chứa váng dầu hoặc váng mỡ, không có màu. Lượng nước tưới theo hướng dẫn của nhà sản xuất hỗn hợp bê tông nhựa nguội, khoảng 0,4 L ÷ 1,0 L nước / 20 kg hỗn hợp bê tông nhựa nguội (khoảng 2 % ÷ 5 % khối lượng).
6.3 San gạt và đầm nén
a) San gạt
San gạt hỗn hợp bê tông nhựa nguội đều xung quanh hố / ổ gà cần vá (tham khảo Hình B.5 Phụ lục B). Bề mặt hỗn hợp bê tông nhựa nguội trước khi đầm nén thường cao hơn mặt đường khoảng 1,0 cm.
b) Đầm nén
- Đầm nén hỗn hợp bê tông nhựa nguội bằng đầm tay, đầm bàn (tham khảo Hình B.6a, B.6b Phụ lục B) hoặc thiết bị / dụng cụ đầm nén thích hợp bảo đảm độ chặt và cao độ yêu cầu: Bề mặt lớp bê tông nhựa nguội không bị hằn vệt đầm, không bị xô dồn khi máy đầm đi qua; mặt đường bằng phẳng, êm thuận.
- Có thể thông xe sau khi thi công khoảng 15 min ÷ 45 min. Ở khu vực có lưu lượng giao thông lớn hoặc nhiệt độ thấp thì có thể thông xe sau khi thi công khoảng 2 h.
- Nếu có thể nên hạn chế tốc độ xe chạy không quá 25 km/h trong ngày đầu và không quá 50 km/h trong ngày thứ hai. Hai ngày đầu nên hạn chế xe tải nặng, xe kéo công ten nơ đi qua vị trí sửa chữa.
7 Công tác kiểm tra, giám sát và nghiệm thu
7.1 Trước khi chấp thuận nguồn vật liệu hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước, sản phẩm phải được kiểm tra, thí nghiệm và có chứng chỉ chất lượng của nhà sản xuất. Chất lượng sản phẩm bê tông nhựa nguội phải thoả mãn các quy định tại Bảng 1. Trước khi đưa vào sử dụng phải kiểm tra thời hạn sử dụng của sản phẩm bê tông nhựa nguội phản ứng với nước.
7.2 Trước khi thi công
- Kiểm tra vị trí hổ /ổ gà và tình trạng các mảnh vụn đất, đá, nước có trong hố / ổ gà;
- Kiểm tra trang thiết bị bảo đảm an toàn giao thông và bố trí phòng hộ khi thi công trên đường đang khai thác theo các quy định hiện hành và tiêu chuẩn có liên quan;
- Kiểm tra vật liệu bê tông nhựa nguội: Kiểm tra chứng chỉ chất lượng, chứng chỉ an toàn với môi trường và con người; kiểm tra thời hạn sử dụng của vật liệu; kiểm tra số lượng, khối lượng vật liệu; kiểm tra tính nguyên vẹn của bao / thùng chứa vật liệu bê tông nhựa nguội bảo đảm không bị rách, vỡ, thủng ...
- Kiểm tra các trang thiết bị thi công, nhân công cần thiết cho công tác vá sửa.
7.3 Sau khi thi công
a) Công tác kiểm tra
Sau khi thi công, cần kiểm tra bằng mắt thường tình trạng bề mặt của hỗn hợp bê tông nhựa nguội tại vị trí vá sửa, tập trung vào các thông tin sau:
- Bề mặt bằng phẳng, bảo đảm độ dốc ngang và dốc dọc;
- Hỗn hợp bê tông nhựa nguội ổn định, không bị xô dồn, bong bật cốt liệu;
- Bề mặt không bị rạn nứt, liên kết giữa các cốt liệu tốt;
- Dính bám tốt giữa vật liệu cũ và vật liệu mới;
- Không có khe hở giữa các mối nối ngang, dọc.
b) Nghiệm thu
Cần quan sát và nhận xét tình trạng bề mặt lớp hỗn hợp bê tông nhựa nguội ở các vị trí vá sửa phải thỏa mãn các quy định ở 7.3, khoản a.
8 An toàn lao động và bảo vệ môi trường
8.1 Bảo đảm an toàn khi thi công
Việc tổ chức giao thông và bố trí phòng hộ khi thi công trên đường đang khai thác được thực hiện theo các quy định hiện hành và tiêu chuẩn có liên quan.
8.2 Bảo đảm an toàn lao động
- Tất cả người lao động trên công trường phải được đào tạo về an toàn lao động;
- Người lao động được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động và các trang thiết bị an toàn cần thiết trong quá trình làm việc;
- Luôn luôn tuân thủ các quy định liên quan đến cháy nổ, chống sét và an toàn;
- Kiểm tra trang thiết bị trước khi sử dụng: Các trang thiết bị luôn phải bảo đảm an toàn cho sử dụng;
- Tất cả những người làm việc trên công trường phải được đào tạo về các đặc điểm và tính chất của hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước và cách làm việc với các trang thiết bị thi công;
- Chuẩn bị bộ sơ cứu y tế tại công trường đề phòng cho trường hợp khẩn cấp.
8.3 Bảo vệ môi trường
- Luôn luôn tuân theo các quy định liên quan đến an toàn môi trường khi thi công vá sửa nhanh mặt đường bằng hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước;
- Khi thi công xong phải dọn dẹp sạch sẽ, không để hỗn hợp bê tông nhựa nguội và vật liệu phế thải vương vãi trên mặt đường, gây nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông;
- Không cho phép đổ vật liệu thừa vào các cống, rãnh, ta luy đường. Vật liệu thừa phải được thu gom và đổ đúng nơi quy định./.
A.1 Phụ lục này hướng dẫn cách trộn nước với hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước để tạo mẫu thí nghiệm và xác định độ ổn định còn lại
- Trộn nước với hỗn hợp bê tông nhựa nguội ở nhiệt độ (29 ± 5) °C. Tỷ lệ nước theo hướng dẫn của nhà sản xuất hỗn hợp bê tông nhựa nguội, khoảng 0,4 L ÷ 1,0 L nước / 20 kg. Đổ nước từ từ vào hỗn hợp bê tông nhựa nguội trong vòng 1,5 min, vừa đổ vừa trộn đều;
- Đầm mẫu trong khuôn Marshall tiêu chuẩn với số lượng 75 chày đầm x 2 mặt. Thời gian từ lúc trộn, đầm tạo mẫu tối đa không quá 30 min;
- Bảo quản mẫu (giữ nguyên mẫu trong khuôn) trong nước ở nhiệt độ (25 ± 1) °C trong vòng 16 h ÷ 19 h.
A.2 Thí nghiệm xác định độ ổn định, độ dẻo Marshall theo TCVN 8860-1 và độ rỗng dư theo TCVN 8860-9.
Tháo mẫu ra khỏi khuôn và để ở nhiệt độ (25 ± 1) °C trong vòng 2 h, sau đó tiến hành thí nghiệm.
A.3 Thí nghiệm xác định độ ổn định còn lại theo TCVN 8860-1.
Sau khi ngâm mẫu trong nước ở nhiệt độ (25 ± 1) °C trong vòng 16 h ÷ 19 h, tiếp tục ngâm thêm 48 h ở nhiệt độ (25 ± 1) °C.
Tháo mẫu ra khỏi khuôn và để ở nhiệt độ (25 ± 1) °C trong vòng 2 h, sau đó tiến hành thí nghiệm để xác định độ ổn định còn lại.
B.1 Một số hình ảnh minh họa quá trình thi công vá sửa ổ gà bằng hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước
Hình B.1 - Chuẩn bị bề mặt trước khi thi công |
Hình B.2 - Rải hỗn hợp bô tông nhựa nguội vào hố / ổ gà càn vá |
Hình B.3 - Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước ở mặt đường |
Hình B.4 - Tưới nước để hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước |
Hình B.5 - San gạt hỗn hợp bê tông nhựa nguội
Hình B.6a - Đầm nén bằng đàm tay |
Hình B.6b - Đâm nén bằng đàm bàn |
Hình B.6 - Đầm nén
B.2 Một số lưu ý trong quá trình sử dụng hỗn hợp bê tông nhựa nguội phần ứng với nước
Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước được sản xuất trong nhà máy và đóng trong bao nylon hoặc thùng nhựa kết hợp túi nylon kín thường có thời hạn sử dụng ít nhất 6 tháng kể từ ngày sản xuất.
Để sẵn sàng sử dụng khi cần, có thể dự phòng vật liệu bê tông nhựa nguội phản ứng với nước tại các đơn vị bảo trì đường bộ trong mùa mưa, bão.
Thư mục tài liệu tham khảo
[1] TCCS 33:2020/TCĐBVN, Hỗn hợp bê tông nhựa nguội phản ứng với nước dùng để vá sửa mặt đường nhựa trong điều kiện ẩm ướt - Yêu cầu thi công và nghiệm thu.